NGEU berria EBko osasun-krisian ikasitakoari erantzuten dion tresna-multzo batean egituratzen da, hiru norabidetan: ekonomia suspertzen laguntzea; inbertsio publikoa eta pribatua berraktibatzea; eta etorkizuneko krisien aurrean erresilientzia handitzea.
Horretarako, bi tresna diseinatu dira nagusiki: Berreskuratze eta Erresilientzia Mekanismoa (MRR) eta Europako Lurraldeak eta Kohesioa Berreskuratzeko Laguntzarako (REACT-UE) baliabide gehigarriak.
NGEUren funts gehienak, 672,5 mila milioi euro artekoak, Berreskuratze eta Erresilientzia Mekanismoaren (MRR) bidez bideratuko dira, eta kapital-transferentzien eta maileguen bidez gauzatuko dira, abantailazko baldintzetan. Tresna nagusia izango da (NGEUren baliabideen % 90 biltzen duenez), pandemiaren inpaktu ekonomikoa eta soziala arintzeko eta Europako ekonomien eta gizarteen eraldaketa eredu jasangarriago eta erresilienteago batzuetara bideratzeko. MRR eskuratzeko, estatu kideek berreskuratze- eta erresilientzia-planak aurkeztu behar dizkiote Batzordeari, Europar Batasuneko Kontseiluak gehiengo kualifikatuz onar ditzan. Plan horietan jasotzen diren jarduketak 2021etik 2023ra bitartean konprometitu beharko dira, eta, besteak beste, honako hauek finantzatuko dituzte: trantsizio ekologikoko programak, teknologiako erreformak eta inbertsioak, azpiegiturak eta prozesu digitalak, hazkunde adimendun, jasangarri eta integratzaileko inbertsioak eta gizarte- eta lurralde-kohesioan egindako erreformak.
Garrantziaren aldetik bigarren tresna Europako Kohesiorako eta Lurraldeetarako Berreskurapenerako Laguntza (REACT-UE) da, 47,5 mila milioi euroko zuzkidura duena, eta Europako gobernuen epe laburreko erantzun antiziklikoarekin jarraitzeko balioko duena, bai enpleguari eusteko, bai lanpostu berrien sorrera sustatzeko, osasun-laguntzako sistemak indartzeko, bai eta kapital zirkulatzailea errazteko eta ETEei inbertsioak egiten laguntzeko krisiak bereziki kaltetutako sektoreetan, turismoa eta kultura barne. Baliabide horiek ere ekonomiaren berreskuratze ekologiko, digital eta erresilientean jarri dute arreta, eta baliabide gehigarriekin egitura- eta inbertsio-funts tradizionalen irismena elikatzen dute, hala nola FEDER edo FSE, 2021ean eta 2022an batez ere. Garrantzitsua da azpimarratzea estatu kideek modu autonomoan erabaki ahal izango dutela funts horiek bideratzeko modu zehatza.
Bi tresna handi horiez gain, EBk 10 mila milioi euro inplementatu ditu klima-neutraltasunerako trantsizio-prozesutik eratorritako erronka sozioekonomiko larriei aurre egin behar dieten lurraldeetan garatzen diren proiektuetarako (Bidezko Trantsiziorako Funtsa), eta 7,5 mila milioi euro landa-garapenari laguntzeko, Landa Garapenerako Europako Nekazaritza Funtsaren (LGENF) baliabideak gehituz.
Gainerako NGEU programa integratuen artean finantzatuko da (i)InvestUE, kapital-eraketa gordina sustatzeko hainbat tresnaren bidez enpresa-proiektuetan inbertitzaileek duten arriskua arintzeko; (ii) Europa Horizontea, helburu gisa jakintza sortzea eta ikerketaren eta berrikuntzaren eragina areagotzea duena Batasunaren oinarri zientifiko eta teknologikoak indartzeko eta haien lehiakortasuna sustatzeko; eta (iii) RescUE, Babes Zibileko Europako Erreserba bat inplementatzeko eta estatu kideetako gertakari edo hondamendi naturalei erantzuteko gaitasuna hobetzeko.
